TÜRK-İŞ, HAK-İŞ ve DİSK, gelir vergisi tarifesinin 2002 yılı temel alınarak her yıl açıklanan yine değerleme oranına nazaran güncellenmesi gerektiğini belirterek, birinci vergi diliminin minimum fiyatın 14 katından az olmaması, öbür dilimlerin de bu fiyat temel alınarak yine düzenlenmesi talebinde bulundu.
TÜRK-İŞ Genel Başkanı Ergün Atalay, HAK-İŞ Genel Lideri Mahmut Arslan ve DİSK Genel Başkanı Arzu Çerkezoğlu imzasıyla yapılan ortak yazılı açıklamada, Anayasa’nın “Vergi ödevi” başlıklı 73’üncü hususunda “Herkes kamu masraflarını karşılamak üzere, mali gücüne nazaran, vergi ödemekle yükümlüdür” sözünün yer aldığına dikkat çekildi.
“ÇALIŞANLAR ENFLASYONUN MAĞDURU”
TBMM’den öncelikli taleplerinin Anayasa’da yer alan bu kararın uygulamada karşılık bulması olduğu vurgulanan açıklamada, personel konfederasyonları olarak 9 Temmuz 2024’te “insan onuruna yaraşır bir hayat talep ediyoruz” başlığı ile yapılan ortak açıklamada, başta vergi düzenlemeleri olmak üzere emek bölümünün en acil taleplerini kamuoyuyla paylaştıkları anımsatıldı.
Açıklamada, “Bugün gelinen noktada, giderek artan hayat pahalılığı, gelir dağılımında ve vergide adaletsizlik, başta emekçiler olmak üzere, toplumun dar ve sabit gelirli tüm bölümlerinin hayat koşullarını daha da ağırlaştırmıştır. Fiyatları enflasyonun sebebi gören yaklaşım kabul edilemez. Fiyatlı çalışanlar enflasyonun nedeni değil mağdurudur. Geçim ve çalışma koşullarının bir an evvel uygunlaştırılması gerekmektedir.” tabirlerine yer verildi.
“ÇALIŞANLAR YÜKSEK VERGİ ÖDÜYOR”
Türkiye’de gelir ve servet eşitsizliğini dengeleyecek adil bir vergi sistemi ile bütüncül toplumsal siyasetlere acil muhtaçlık duyulduğuna işaret edilen açıklamada, yapılacak düzenlemelerde, “sosyal devlet” olmanın göstergesi olarak, toplumun kıymetli bölümünü oluşturan dar ve sabit gelirli kesitlerin temel alınması, emek odaklı yaklaşıma yük verilmesi gerektiğinin altı çizildi.
Açıklamada, şunlar kaydedildi:
“Ülkemizde vergi yükü adil değildir. Dolaylı vergilerin hissesi direkt gelir ve servet üzerinden alınan hisseye nazaran epeyce yüksektir. Dolaylı vergiler, vergi yükümlüsünün gelirini ve şahsî durumunu ekseriyetle dikkate almayan bir yapıdadır. Fiyatlı çalışanlar, direkt ve peşin yüksek oranda gelir vergisi ödemekte, başka yandan temel gereksinimleri için yaptıkları zarurî tüketim harcamaları nedeniyle dolaylı vergi ödemek durumunda kalmaktadır. Sermaye kesitine tanınan geniş istisna ve muafiyetler, vergi afları emek bölümü için geçerli değildir.”
“İŞÇİ, MARTTA İKİNCİ DİLİME GİDİYOR”
Ücretlerin vergilendirilmesinde mevcut tarife ve oranların çalışanları mağdur ettiği söz edilen açıklamada, ücretliler için düzenlenen gelir vergisi tarifesinin birinci basamağının 2002’de taban fiyatın 17 katıyken, bugün ise 5 katına kadar gerilediği belirtildi.
Açıklamada, şunlara yer verildi:
“Ücretli çalışanların vergi yükü böylelikle daha da artmıştır. Geçmiş yıllarda yılın son aylarına kadar ikinci vergi dilimine girmeyen birçok emekçi, günümüzde mart ayında ikinci vergi dilimine girmektedir. Gelir vergisi tarifesinde 2002 yılı temel alınarak her yıl açıklanan tekrar değerleme oranına nazaran güncellenmesi sağlanmalı ve birinci dilim minimum fiyatın 14 katından az olmamalıdır. Öteki dilimler de bu fiyat temel alınarak tekrar düzenlenmelidir.
Ücretlerin, minimum fiyat fiyatındaki kısmının vergiden muaf tutulması uygulamasına devam edilmeli, fakat taban fiyat istisnası personellerin kaybına yol açan vergiden indirim değil matrahtan indirim yoluyla olmalıdır. Vergi matrahı – evvelden olduğu üzere – fiyatlı çalışanların lehine farklılaşmalı, birinci vergi basamağı için uygulanacak oran da yüzde 10 olmalıdır. Vergi sistemi, aile yükümlülükleri temel alınarak farklılaştırılmalıdır.”